Het boek The Cat in the Hat (De kat met de hoed) kwam in Nederland pas uit toen ik al kon lezen. Onlangs was de film op televisie. Voor mij een reden om me eens te verdiepen in dit Amerikaanse icoon.
The Cat in the Hat van Dr. Seuss is één van de bekendste kinderboeken van de Verenigde Staten. Het verhaal gaat over twee kinderen, een jongetje (in de film heet hij Conrad) en Sally, die zich keurig moeten gedragen. Het regent buiten en ze vervelen zich te pletter. Gelukkig valt The Cat in the Hat hun leven binnen en die probeert de kinderen met rare trucjes te vermaken. Het huis waarin de kinderen wonen, verandert in een chaos die de kat keurig opruimt, uiteraard net voor moeder thuiskomt.
Dr. Seuss (Theodore Seuss Geisel)
Theodore Seuss Geisel (1904-1991) studeerde Engelse literatuur, maar werd na zijn studie tekenaar. Hij begon bij een humoristisch tijdschrift, maar hij maakte ook advertenties, relatiegeschenken, beurspresentaties en oorlogspropaganda. Zijn werk werd zo bekend dat het ook verscheen in bladen als Life en Vanityfair. Daarnaast schreef hij proza, poëzie, een toneelstuk en, uiteraard, kinderboeken. In 1956 publiceerde Life een artikel over de slechte leesvaardigheid van kinderen. Volgens het artikel leerden kinderen slecht lezen, omdat de boeken die ze op school hadden te saai waren. Een redacteur van een educatieve uitgeverij maakte als reactie hierop een lijst van basiswoorden die belangrijk waren voor ‘derdegroepers’. Hij vroeg vervolgens Geisel een boek te schrijven met alleen die woorden. Dat boek werd The Cat in the Hat en daarmee ontstond de eerste serie leesboeken om te leren lezen.
Het boek
Het boek The Cat in the Hat kwam uit in 1957 en is één keer heruitgegeven. Los van het woordgebruik en het verhaal zijn er nog twee aspecten die het boek een ideaal leesboek voor kinderen maken: de rijm en het metrum. Hierdoor ontstaat een boek dat niet alleen fijn leest, maar ook bij net startende lezers al een idee geeft van hoe creatief je met taal om kunt gaan. In 1975 kwam er een Nederlandse vertaling van Kees Stip en is in 2004 opnieuw uitgegeven, dit keer in een vertaling van Bette Westera. The Cat in the Hat is eigenlijk de Amerikaanse Jip & Janneke: generaties kinderen zijn er mee opgegroeid en iedereen kent het boek en de karakters.
De film
Wat betreft de film geef ik direct toe dat ik een bloedhekel heb aan Mike Myers en dat ik dus enigszins bevooroordeeld ben. Aan de andere kant werd ik bij de openingsscène helemaal blij vanwege de vormgeving en de kleuren. Maar al snel gaat het bergafwaarts. Het verhaal is een stuk ingewikkelder gemaakt: er is een moeder met een baan en een vriend. Die vriend wordt een verhaallijn op zich: hij wil de ik-persoon uit het boek (Conrad in de film) naar een tuchtschool sturen. Op zich is de kat in The Cat in the Hat al behoorlijk over de top; de film doet daar nog een schepje bovenop. De hele film schreeuwt van begin tot eind. Je hebt als kijker nauwelijks een moment om adem te halen. Door deze ADHD-kat ben ik uiteindelijk afgehaakt.
The Cat in the Hat, een kat?
Wat ik mij de hele film af bleef vragen: hoe katachtig is de kat eigenlijk in The Cat in the Hat? De essentie van de kat in het boek (en de film) is dat hij de kinderen wil vermaken. En volgens mij is dat nou net een eigenschap die we niet vaak aan katten toekennen. Er zijn ook katten met ontzettend veel energie en we laten ons graag door katten vermaken. Maar voor de kat staat het eigen vermaak volgens mij voorop. Ook in de vergelijking die Froot tussen honden en katten maakte, past de Cat in the Hat meer bij de honden dan bij de katten.