Wekelijks heb ik katten op de trimtafel waarvan de vacht deels of volledig is vervilt. Maar wat is vilt en wat kun je eraan doen?
Ik heb gemerkt dat er veel onwetendheid heerst over hoe vilt ontstaat, welke risico’s het heeft voor een kat en hoe je het kunt voorkomen. Wist je dat een kat pijn kan ervaren van vilt? De huid wordt namelijk samengetrokken en dit doet zeer! Bewegen wordt moeilijker en katten kunnen zelfs ziek worden door viltplakkaten. Vilt in de vacht is dus een serieuze kwestie! Vooral in en aan het einde van de winterperiode heb ik het extra druk als trimster. Hoe dat komt, de oorzaken van vilt en wat je ertegen kunt doen, vertel ik je graag in deze blog.
Wat is vilt?
Langharige katten hebben eerder last van vilt. Het begint veelal bij een klit in de vacht. De kat krijgt de klit zelf niet weg met zijn tong en de omliggende vacht raakt steeds meer met elkaar verweven. Uiteindelijk ontstaat er een soort “plakplaat”, de vacht is zo verstrikt geraakt dat deze vast komt te zitten op de huid. Uit de haarzakjes komt talg, ook dit hoopt zich op tussen de viltplaat en voelt vettig aan. Viltplekken zorgen dat de huid slecht geventileerd wordt en kan gaan “broeien”. Parasieten kunnen zich heerlijk nestelen tussen de huid en het vilt.
Vilt in de winter?
Wanneer het buiten vriest en wij binnen lekker de verwarming op standje 10 zetten, is de lucht zeer droog. Hierdoor kunnen beginnende klitten sneller samenkleven. Daarnaast is het je waarschijnlijk wel opgevallen dat jouw kat een vollere vacht heeft in de winter. Maar niet alle haarzakjes zijn actief. Een groot scala van haren in verschillende haargroeifases zit verdeeld over de kat. Pas in het voorjaar laten de oudste haren los, tot die tijd blijft de vacht lekker zitten en wacht op de rui. Hoe ouder de haar, hoe meer deze beschadigd raakt. Doordat er veel “oude haren” in de vacht blijven, kleven deze makkelijker samen met omliggende vacht. Tadaaa: binnen een mum van tijd kan de vacht veranderen in een viltplankje.
Andere oorzaken van vilt
Er kunnen ook andere oorzaken zijn waarom er viltplekken ontstaan in de vacht. Hieronder geef ik je enkele voorbeelden.
Overgewicht
Op social media zie kun je elke dag wel filmpjes vinden van aandoenlijke dikke katten. Iedereen vindt het schattig en lief om deze volle katers en poezen rond te zien hobbelen. Katten met overgewicht zijn niet zo atletisch en komen tijdens de dagelijkse wasroutine niet altijd goed bij de achterzijde van het lichaam. Ook dit kan een reden zijn dat op die plekken de vacht vervilt.
Slechte gezondheid en pijn
Als er inwendig iets mis is bij een kat, kan dat uitwerking hebben op de vacht. Als een kat pijn heeft door bijvoorbeeld blaasproblemen, artrose, of gebitsproblemen, kan de kat zichzelf niet goed wassen. Een tijdje terug had ik een kat op de trimtafel met alleen op de ruggengraat viltplekken. Wat bleek: de kat was twee maanden voor mijn bezoek uit een raam gevallen maar er leek na deze val niets aan de hand bij de kat. Na mijn advies om toch nog eens langs een dierenarts te gaan, was de uitkomst dat de kat verschoven wervels had door de val.
Ouderdom
Elke week heb ik wel een oudere kat op de tafel (ook veel kortharige!), waarvan de vacht volledig is vervilt. Veel eigenaren weten niet dat onze trouwe oude katten, net als ons bejaarden, pijn krijgen in gewrichten. Ze zijn minder flexibel en kunnen zelf de vacht niet meer onderhouden.
Doorgefokte rassen
Wij mensen hebben bepaalde rassen gefokt, die beeldig zijn om naar te kijken. Bijvoorbeeld de Exotic en Perzische modellen hebben soms extreem korte neusjes. Zij krijgen het simpelweg met die korte snoetjes niet voor elkaar om hun prachtige lange haren te wassen. Hierdoor zijn zij extra gevoelig voor vilt en klitvorming.
Stress
Wanneer een kat stress ervaart, kan een kat (gedeeltelijk) stoppen met zijn vachtverzorging. Een goed voorbeeld kan ik geven over mijn eigen kat Bo. Bo is een langhaar, waar de vacht eigenlijk geen hulp van mij nodig heeft. Hij heeft nooit klitten en wast zichzelf uitstekend. Vorig jaar ben ik verhuisd en ondanks dat ik mijn uiterste best heb gedaan om dit zo stressvrij mogelijk te laten verlopen voor mijn katten, heeft Bo hier erg veel last van gehad. De verhuizing zelf en nieuwe omgeving, zorgden ervoor dat zijn vacht binnen enkele dagen veranderde in viltplekjes. Deze plekken heb ik verwijderd en na een maand, was de vacht weer in zijn oude gezonde staat. Duidelijk is dat Bo door de stress dus zijn vacht niet meer onderhield. (Lees hier hoe je zo stressvrij mogelijk kunt verhuizen.)
Wat kun je doen aan vilt in de vacht?
Je herkent beginnende viltplekjes door met jouw handen door de vacht te woelen, voel je harde plukjes? Dan heb je kans dat dit flinke klitten en dus beginnend vilt is. Ga alsjeblieft eerst naar de dierenarts om medische oorzaken uit te sluiten. Katten zijn experts in het verbergen van pijn en laten dit dus niet merken.
Als jouw kat medisch in orde is, is het zaak dat je de vilt verwijdert. Je kunt een beetje maizena in de vacht poederen, hiermee kun je makkelijker de viltplekjes uitpluizen met je vingers. Je kunt ook met een grove metalen kam voorzichtig het vilt losplukken.
Lukt dit niet of zijn de viltplekken te groot? Soms is scheren nog de enige oplossing. Wacht vooral niet te lang en maak een afspraak bij een vachtvriendelijk trimster. Zij kan op een katvriendelijke en niet-invasieve manier de vilt wegscheren. (Lees hier wat vachtvriendelijk trimmen inhoudt).